درد معده از آن بیماری‌هاییست که همه ما تا کنون با آن دست و پنجه نرم کرده‌ایم. درد معده یا درد شکم در واقع یک اصطلاح عمومی است، که علایم زیادی را پوشش می‌دهد مانند فشار و گرفتگی عضلانی در این ناحیه، احساس ناراحتی دستگاه گوراش و احساس نفخ و ایجاد گاز در شکم. در این مقاله به دلایل متداول ایجاد درد در ناحیه شکم و روش‌های رایج و طبیعی مقابله و درمان آن پرداخته‌ایم.
درد معده چیست؟
معده درد از مشکل در معده یا بخشی از دستگاه گوارش ناشی میشود. گاهی درد معده درست پس از خوردن غذا ظاهر میشود که به خوردن نوع خاصی از غذا ارتباط دارد یا پس از مصرف الکل یا مواد مخدر.
درد در این ناحیه ممکن است از اعضای مجاور مانند کیسه صفرا، آپاندیس، روده یا پانکراس ناشی شده باشد.
از آنجا که درد معده، عارضه رایجی است، توجه به علایم آن و همچنین زمان درد ضروری است. درد ممکن است در عرض چند ساعت بهبود پیدا کند، اگر معده درد به صورت بازگشتی بود یا با گذشت چند ساعت شدیدتر شد به پزشک مراجعه کنید.
علایم و نشانه‌های معده درد
درد معده ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، برخی از شایع‌ترین دلایل درد معده شامل موارد زیر است:
- کشیدگی عضلانی که باعث ایجاد درد در ناحیه بالایی بدن شده و ممکن است هنگام خنده، عطسه و سرفه اتفاق بیفتد.
- نفخ و پر شدن معده از گاز
- سوء هاضمه که شامل احساس سوزش سر دل، رفلاکس و معده اسیدی میشود.
سایر علایم شایع مرتبط با درد معده عبارتند از :
- تهوع
- استفراغ
- گرفتگی معده
- آروغ
- یبوست
- اسهال
علایم کمتر دیده شده نیز شامل :
- درد شدید و ناگهانی معده
- اسهال و استفراغ
- استفراغ خونی
- مدفوع خونی
- سفت شدن ناحیه معده
- درد در قفسه سینه، گردن و شانه
دلایل ایجاد درد معده و عوامل خطر آفرین
درد معده ممکن است یک یا چند دلیل داشته باشد. بسیاری از دردهای شکمی را می‌توان با درمان‌های خانگی مداوا کرد اما محل درد شکمی مهم است و می‌تواند نشان دهنده اهمیت و بغرنج بودن بیماری باشد.
برخی از دردهای شدید معده نیاز به مراجعه به پزشک یا حتی اورژانس دارد. یک مطالعه بالینی بر روی بیمارانی که برای معالجه معده درد به اورژانس مراجعه کرده بودند نشان داد، از دلایل رایج برای مراجعه به اورژانس با درد شدید معده، سنگ کلیه و مسدود شدن بخشی از دستگاه ادراری است.
افراد مسن (بالای ۶۵ سال) بیشتر دارای انسداد مجرای صفراوی، التهاب کیسه صفرا و دیورتیکولیت (کیسه هایی که در دیواره روده بزرگ بوجود می آیند) بوده و افراد زیر ۶۵ سال غالبا دارای مشکلات حاد در ناحیه آپاندیش شده بودند.
برخی از شایع‌ترین علل معده درد عبارتست از :
- سوء هاضمه
- مسمومیت غذایی
- آلرژی غذایی و بیماری سلیاک
- گاز
- آنفولانزای معده و سایر عفونت‌ها مانند هلیوباکترپیلوری
علل کمتر شایع عبارتند از:
- زخم معده
التهاب معده (گاستریت) احساس سوزش معده که با خوردن غذا بهتر یا بدتر میشود. التهاب و علایم ناشی از گاستریت اغلب از طریق عفونت باکتریایی که عامل ایجاد بیشتر زخم‌های معده هست ایجاد میشود. استفاده از الکل یا برخی از داروهای ضد درد مانند آسپرین و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ممکن است باعث معده درد بیشتر شود.
علایم التهاب معده مانند ناراحتی‌های دوره‌ای معده، التهاب، درد، که و استفراغ خونی را نباید نادیده گرفت زیرا گاستریت ممکن است به مرور زمان و در صورت عدم درمان معده درد به سرطان معده منجر شود.
سرطان معده
معده درد یکی از عوارض جانبی استفاده از برخی داروها مانند آنتی بیوتیک، های آهن، داروهای کلسترول و شیمی درمانی میباشد.
درد شکم ممکن است منشا دیگری داشته باشد مانند درد تخمدان که در این صورت درد بیشتر در مناطق چپ و راست شکم احساس خواهد شد.
معمولا علت درد بالای معده و پایین معده را از هم جدا تشخیص می‌دهند زیرا اعضای مختلفی از بدن در این دو قسمت درگیر هستند. همچنین می‌توان هر کدام از این دو بخش را به دوقسمت چپ و راست برای تشخیص دقیق مشکل هر عضو تقسیم کرد.
علت شایع درد شکم در قسمت‌های مختلف شامل موارد زیر میشود:
درد بالای معده :
- سوزش سر دل و ریفلاکس اسیدی
- درد مری
- درد مجاری صفراوی
- علایم سنگ کیسه صفرا
- سنگ کلیه
- درد پانکراس (سمت چپ بالا)
- درد قلب
- درد کبدی (هپاتیت)
- فتق هیاتال که از قسمت فوقانی شکم از طریق دیافراگم به سینه نیز منتقل میشود.
درد پایین معده :
- تخمک گذاری تخمدان
- عوارض عادت ماهانه
- بیماری التهاب لگنی
- درد رحم
- بارداری خارج از رحم
- سندروم روده تحریک پذیر
- بیماری روده التهابی
- پانکراتیت
- درد پروستات
درد معده در سمت راست :
- آپاندیس
- فتق کشاله ران
- سنگ کیسه صفرا
درد معده در سمت چپ :
- دیورتیکولیت – درد اغلب در سمت چپ و پایین است
- بیماری کرون – درد در سمت چپ و متمایل به مرکز معده است
- لوزالمعده – درد در سمت چپ و بالا احساس میشود
عوامل خطر برای درد معده :
- استفاده بیش از اندازه از قهوه یا نوشیدنی‌های کافئین دار
- مصرف بیش از حد الکل
- غذاهای ادویه دار
- غذاهای فاسد و آلوده
- خوردن غذهایی که به آن‌ها حساسیت داردی
- خوردن بیش از حد میوه یا کربو هیدرات در صورت ابتلا به عدم تحمل فرکتوز
- خوردن محصولات لبتی در صورت ابتلا به عدم تحمل لاکتوز
- غذاهای فراوری شده گوشتی
- استفاده از تنباکو
- اضافه وزن و چاقی
- بارداری
- استرس
- مواد مخدر
درمان‌های متعارف درد معده
اگر به دردهای شکمی مبتلا شدید شاه کلید درمان شما در گام اول تشخیص درست علت آن است. در ادامه برخی از روش‌های درمانی برای درد معده بر اساس علایم آن برای شما آورده‌ایم:
سوزش سر دل : داروهای ضد اسید یا داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند
یبوست : محصولات فیبردار که در آب یا ملین‌ها حل می‌شوند
اسهال : آبرسانی به بدن و رژیم غذایی سبک (توجه داشته باشید در صورتی که اسهال بیش از چند روز طول کشید یا در مدفوع خود خون مشاهده کردید حتما به پزشک مراجعه کنید)
درد : داروهای ضد درد از قبیل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و آسپرین.
نفخ و احساس گاز در شکم : داروهای حاوی سمتی
سوء هاضمه درازمدت : داروهای تجویز شده برای این مشکل غالبا به صورت زیر هستند:
- مهار کننده‌های پروتون پمپ برای کاهش اسید معده
- گیرنده‌های H2 آنتاگونیست برای کاهش اسید معده
- پروکینتیکس برای کمک به خالی شدن معده
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد درد برای کاهش درد
استفراغ : داروهای ضد استفراغ شامل پپتو بیسمول و آنتی هیستامین‌های دارامین میشود
گرفتگی شدید معده: آنتی بیوتیک، آمینوسالسیلات، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد اسپاسم
درد دوران قاعدگی: داروهایی مانند میدول
انواع دمنوش های خانگی
دمنوش لیمو:
یک عدد لیمو را در یک لیوان آب ولرم فشار دهید و برای تاثیر بیشتر این دم نوش می توانید به آن عسل اضافه نمایید.
دمنوش زنجبیل:
زنجبیل بهترین تسکین دردهای ناشی از سوء هاضمه می باشد.
این گیاه معجزه گر را می توانبه صورت دم نوش یا میوه خشک آن استفاده نمود.
توصیه می شود اگر زخم معده دارید در رژیم خود زنجبیل چه به صورت دم نوش و چه مربا بگنجانید.
دمنوش بابونه:
بابونه ضد اسپاسم و ضد التهاب است.
دمنوش این گیاه به طرز بسیار موثری در آرام شدن درد های عصبی معده و کاهش تهوع موثر می باشد.
دمنوش نعنا:
در مورد خواص نعنا نیازی به توضیحات نیست و همه ما در بازه زندگی خود از خواص این گیاه برای مشکلات گوارشی بهره برده ایم.
منتول موجود در برگ نعنا نوعی مسکن طبیعی برای درد محسوب می شود.
۶ درمان طبیعی برای جلوگیری از درد معده
خبر خوب درباره درد معده این است که با روش‌های طبیعی و ساده‌ای می‌توان آن را مداوا کرد. پیش از مراجعه به پزشک می‌توانید از روش‌های زیر برای کاهش معده درد استفاده کنید.
مدیریت درد شکم
کمپرس یخ : با استفاده از کمپرس یخ به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در محل آسیب دیدگی می توانید درد آن را کاهش دهید.
در صورتی که جراحت شما در روزهای اولیه خود قرار دارد سعی کنید هر یک ساعت این کار را تکرا کنید.
کمپرس آب گرم : کمپرس آب گرم می تواند فشار را کاهش داده و خون بیشتری به محل آسیب دیدگی برساند. برای این کار می توانید از کیسه آب گرم استفاده کنید . ان را به مدت ۲۰ دقیقه در محل جراحت قرار داده و کمی فشار دهید.
فشار : می توانید با باند پیچی و استفاده از پارچه جهت پیچیدن دور شکم، از درد ناشی از جراحت بکاهید.
بخاطر داشته باشید برای جلوگیری از شکم درد :
- هنگام بلند کردن وسایل سنگین زانو ها و باسن خود را خم کنید.
- در هنگام نشستن و ایستادن به فرم بدن خود دقت کنید و سعی کنید نشستن شما به گونه ای نباشد که بر روی اندام های داخلی فشار وارد شود.
- از نشستن طولانی مدت خودداری کنید . سعی کنید هر از گاهی از جای خود بلند شده و شروع به پیاده روی کنید.
کاهش گاز معده و نفخ
از آنجایی که گاز معده و نفخ از علل اصلی درد معده است نیاز است با روش های کاهش تولید گاز معده آشنا باشید. گاهی لازم است رژیم غذایی خود را تغییر دهید. در ادامه توجه شما را به نکات زیر جلب می کنیم:
- سعی کنید در طول روز وعده های غذایی کوچک ولی بیشتری میل کنید.
- غذاهای چرب و سرخ کردنی کمتر مصرف کنید.
- از خوردن نوشیدنی های گاز دار خودداری کنید.
- مصرف لوبیا را به حداقل برسانید.
- استرس خود را تا حد امکان کاهش دهید.
- سیگار نکشید و آدامس نجوید.
به مواد غذایی مصرفی خود دقت کنید
آنچه که می‌خورید و به بدن خود وارد می کنید نقش مهمی در سلامتی شما دارد . حتی برخی دارو ها ممکن است سبب افزایش درد معده شما شوند. در این خصوص می بایست با پزشک خود م کنید. برای کاهش معده درد می بایست از موارد زیر اجتناب کنید:
- خوردن قهوه و نوشیدنی های کافئین دار
- غذاهای ادویه دار
- مواد غذایی اسیدی مثل گوجه فرنگی و پرتقال
- غذاهایی که ممکن است به آن آلرژی داشته باشید
- فرآورده های لبنی (اگر دچار مشکل عدم هضم لاکتوز موجود در آن هستید)
- مواد مخدر، سیگار و تنباکو
استفاده از داروهای گیاهی
برخی داروهای ضد درد نظیر آسپرین و استامینوفن در دراز مدت سبب افزایش دردهای شکمی می شوند. محققان ایرانی بیش از ۱۰۵ گیاه را کشف کرده اند که می تواند به درمان معده درد درد کمک کند. به عنوان مثال :
- ریشه شیرین بیان
- زیره سیاه
- برگ ریحان
- زنجبیل
- چای بابونه
- سرکه سیب با عسل
مدیریت استرس
تنش های روانی می تواند بر معده درد تاثیر گذار باشند.
مواردی نظیر سطح اضطراب، خستگی و استرس های روانی باعث بروز مشکلات متعدد معده نیز خواهند شد. بدین منظور می توانید :
- طبیعت گردی کنید . وقت بیشتری در طبیعت بگذرانید تا آرامش بیشتری کسب کنید.
- از خانه خارج شوید و بیشتر در اجتماع باشید.
- مدیتیشن و ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
مراقبت از روده ها
یکی از دلایل بروز معده درد یبوست و اسهال است که مربوط به مشکلات روده می شود. رژیم های غذایی کم فیبر باعث کم آبی روده و بروز یبوست می شوند. بنابراین سعی کنید در رژیم غذایی خود میوه و سبزیجات تازه و آب کافی را لحاظ کنید.
برای درمان اسهال نیز می تواند از رژیم غذایی نظیر موز ، برنج و سیب زمینی استفاده کنید
معرفی بهترین روغن های خراطین معده ,کاهش ,استفاده ,ممکن ,غذایی ,علایم ,برای کاهش ,رژیم غذایی ,کیسه صفرا ,داشته باشید ,اسید معده منبع
درباره این سایت